Rozwój emocjonalny » Inteligencja emocjonalna u dzieci
Inteligencja
emocjonalna u dzieci
Cechy
emocjonalne są istotne dla powodzenia w życiu. Dlatego już w wieku
przedszkolnym warto rozwijać aspekty inteligencji emocjonalnej.
Termin
„inteligencja
emocjonalna” po
raz pierwszy użyty został w 1990 roku przez amerykańskich psychologów.
Stosowano go dla określenia cech emocjonalnych, które wydają
się ważne dla osiągnięcia sukcesu. Są nimi:
-
empatia
– zdolność odczuwania stanów emocjonalnych innej osoby,
-
umiejętność
wyrażania i rozumienia uczuć,
-
umiejętność
kontrolowania własnych emocji, np. złości,
-
niezależność,
-
umiejętność
dostosowania się do zmian,
-
zdolność
budzenia sympatii,
-
umiejętność
rozwiązywania problemów międzyludzkich,
-
wytrwałość,
-
przyjazny
stosunek do ludzi i świata,
-
okazywanie
szacunku innym,
-
asertywność.
Ważną
publikacją, która przyczyniła się do rozpowszechnienia
koncepcji inteligencji emocjonalnej na całym świecie była książka
Daniela Golemana, doktora nauk humanistycznych i wykładowcy
Harvarda.
„Inteligencja
emocjonalna” została wydana w 1995 roku. Szybko stała się
światowym bestsellerem. Goleman stara się odpowiedzieć w niej na pytanie,
dlaczego zdolni i odnoszący sukcesy w
szkole uczniowie stają się tylko przeciętnymi pracownikami.
Według autora książki, sukces w życiu zależy nie tylko od
intelektu, lecz także od współczynnika
inteligencji emocjonalnej.
Inteligencję
emocjonalną, możemy rozwijać już u dzieci w wieku przedszkolnym.
Jej problematyka wiąże się z czterema obszarami tematycznymi:
-
rozwojem
etycznym,
-
empatią
i troską o innych ludzi,
-
uczciwością
i moralnością,
-
zdolnością
rozwiązywania problemów.
Rozwój
etyczny to umiejętności dotyczące moralności,
odróżnianie zachowania dobrego od złego, zdolność opieki
nad innymi i dzielenia się, uprzejmość. Rozwój etyczny
obejmuje także odczuwanie różnych emocji: wstydu, poczucia
winy, gniewu w obliczu łamania zasad moralnych.
Empatia i
troska o innych ludzi związana jest ze zdolnością do
miłości. Zdolność do odczuwania emocji innych i troska to dwie
najważniejsze cechy kształtujące rozwój moralny
dziecka.
Uczciwość i moralność. Wraz z wiekiem
dzieci zaczynają rozróżniać i stopniować rodzaje kłamstw,
pewne z nich uznając za gorsze. Dziecko przedszkolne najczęściej
ucieka się do kłamstwa, aby ukryć, że coś mu nie wyszło lub
jeszcze czegoś nie potrafi. Kłamie, gdy chce zwrócić na
siebie uwagę i gdy bojąc się konsekwencji, chce uniknąć
odpowiedzialności. Dopiero
w wieku czterech lat dzieci zaczynają rozumieć, że oszustwo jest
czymś złym.
Rozwiązywanie
problemów to nabywanie umiejętności alternatywnego
widzenia i określania zdarzeń. O ile wcześniej zaprezentowane
obszary nie są dla większości rodziców i nauczycieli
problematyką nieznaną, to właśnie „rozwiązywanie problemów”
należy zaprezentować szerzej. Każdy z nas, tak jak i
dziecko, spotyka się codziennie z sytuacjami, w których musi
opanowywać wzburzenie, bronić się przed fałszywymi zarzutami, czy
niespodziewanym atakiem w różnej formie. Nasze doświadczenie
nabyte w okresie całego życia pomaga nam w radzeniu sobie w takich
sytuacjach i rozwiązywaniu konfliktów. Czasem jednak
sytuacja przerasta nas i stajemy się bezradni „jak dzieci”.
Dla dziecka, które
dopiero poznaje i gromadzi pierwsze doświadczenia w zakresie
zachowań i stosunków społecznych, radzenie sobie z problemami i ich rozwiązywanie jest zadaniem znacznie trudniejszym niż dla nas - dorosłych. Jeśli dziecko spotka się
z sytuacją trudną, a nie poznało sposobów
rozwiązywania międzyludzkich konfliktów,
zachowa się tak, jak radzi mu jego intuicja, zgodnie ze swoimi
osobistymi cechami. W skrajnych przypadkach może
odwołać się do przemocy i zaatakować chcąc bronić swoich racji.
Jeśli takie zachowania będą przynosiły rozwiązanie problemu,
mogą się utrwalić. Staną się sposobem rozwiązywania konfliktów
i trudno będzie te przyzwyczajenia zmienić. Mogą wówczas stać się balastem utrudniającym osiągnięcie powodzenia i sukcesów w
życiu. Dlatego też, podobnie jak uczymy małe dzieci chodzić i wykonywać
wszystkie inne ważne czynności, powinniśmy również uczyć je rozwiązywania problemów.
źródło: www.przedszkolak.pl
|